U Crnoj Gori napravljen je pozitivan pomak, međutim, potrebno je dodatno zalaganje svih kako bi i ugrožene grupe imale ista prava – Klaus Mock.
Danas je u hotelu „Hilton“ u Podgorici održana konferencija povodom predstavljanja projekta „Nevladine organizacije u akciji – Promocija ljudskih prava Roma/kinja i Egipćana/ki u Crnoj Gori“ koji će njemačka organizacija HELP i NVO „Koračajte sa nama – Phiren Amenca“ sprovoditi u Podgorici, Bijelom Polju i Beranama. Vrijednost projekta je 163 hiljade eura, finansira ga Evropska unija, a implementacija je počela 13. novembra ove godine i trajaće 18 mjeseci.
„Projekat je namijenjen promociji ljudskih prava romske i egipćanske zajednice kroz jačanje uloge civilnog društva u cilju zaštite ljudskih prava sa fokusom na žene i mlade“, kazala je koordinatorka projekta i predstavnica Help-a, Dijana Anđelić, i pojasnila je da je opšti cilj projekta doprinos zaštiti i promocija ljudskih prava Roma i Egipćana na lokalnom nivou u Crnoj Gori.
Task menadžerka u Delegaciji Evropske Unije u Crnoj Gori, Mladenka Tešić istakla je da je romska zajednica prepoznata kao najranjivija i najviše marginalizovana u Crnoj Gori.
„Romska zajednica suočava se sa velikom isključenošću kao i visokom stopom nezaposlenosti, niskim obrazovanjem i ogranićenim pristupom javnim i socijalnim uslugama. Mnogi Romi žive u naseljima koja nijesu legalizovana i lošim uslovima stanovanja“.
Učestvovanje Roma u javnom životu navodi Tešić je na veoma niskom nivou pogotovo žena i mladih.
„Žene Romkinje su izložene višestrukoj diskriminaciji i ovaj projekat će za cilj imati aktivno učestvovanje Roma u aktivnostima koji se tiču njihove zajednice, ovaj projekat će podržavati ne samo nevladine organizacije već i opštine Podgoricu, Bijelo Polje i Berane“.
Opštine i institucije na lokalnom nivou će, kako je kazala Tešić, ovim projektom dobiti podršku u pružanju javnih i socijalnih servisa kao i ciljanih mjera za socijalnu inkluziju Roma naročito žena i mladih. „Takođe će jedan od važnih segmenata projekta biti unapređivanje saradnje između lokalnih uprava, insititucija i nevladinih organizacija“,dodaje Tešić.
Priijem povodom zvaničnog početka projekta „Nevladine organizacije u akciji promocije i zaštite ljudskih prava Roma i Egipćana u Crnoj Gori” (Foto: PR Centar)
Regionalni koordinator Help-a, Klaus Mock, rekao je da je u oblasti ljudskih prava u Crnoj Gori napravljen je pozitivan pomak, ali je, kako smatra, potrebno dodatno zalaganje svih kako bi i ugrožene grupe imale ista prava.
„Tokom proteklog perioda Help je realizovao više od 100 različitih projekata sa obimom veći od 30 miliona eura. Ovom prilikom bih se posebno osvrnuo na činjenicu na koju sam posebno ponosan, a to je da je značajan iznos ovih sredstava, tačnije oko 7 miliona eura, Help opredjeljio za poboljžanje naselja romske i egipćanske zajednice u Crnoj Gori“.
Ovim novim projektom, kaže Mock, Help nastavlja sa nastojanjem da doprinosi poboljšanju položaja romske i egipćasnke zajednice kroz direktno jačanje kapaciteta romskih organizacija kako bi oni kasnije zagovarali prava romske zajednice koja predstavlja jednu od najosteljivijih grupa stanovništva u Crnoj Gori.
Elvis Beriša, izvršni direktor Romske organizacije „Koračajte sa nama – Phiren Amenca“, govorio je o prethodnom iskustvu te organizacije u oblasti riješavanja stambenog pitanja romske zajednice na teritoriji Glavnog grada te radu sa mladima iz romske zajednice.
„Phiren Amenca je organizacija koja je prepoznata po radu sa mladima iz romske zajenice i jačanje njihovih kapaciteta da aktivno učestvuju u društvenim tokovima. Takođe, mi smo jedina organizacija koja je u prethodnom periodu pružala podršku romskoj zajednici u procesu legalizacije neformalnih objekata“.
U toku 2018. godine, aktivisti te organizacije, kako je kazao Beriša, pomogli su 115 porodica da podnesu zahtjev za pokretanje legalizacije. Izazov sa kojim su se susreli kada je legalizacija u pitanju je nedostatak informacija o cijelom procesu i troškovima ovog procesa što je objašnjava Beriša dovelo do obeshrabrivanja romske zajednice da pokrenu ili nastave proces legalizacije.
On je dodao da je NVO „Koračajte sa nama – Phiren Amenca“ pružala tehničku i pravnu podršku porodicama koje su odlučile da nastave sa procesom legalizacije.
„Mi smo u saradnji sa jednom geodeskom firmom izradili elaborate za 40 porodica. I u tom procesu smo takođe imali podršku od pravnika koji je na volonterskoj osnovi pružao podršku romskoj zajednici“.
„Kroz ovaj projekat koji sprovodimo u saradnji sa Help-om nastojaćemo da damo naš doprinos upravo u oblasti riješavnja pitanja legalizacije, ali i osnaživanja mladih iz romske i egipćasnke zajednice posebno djevojaka i žena da budu pokretači promjena u svojim zajednicama, a sve u cilju potpune inkluzije romske zajednice u Crnoj Gori“.
Studentkinja Fakulteta političkih nauka, Šejla Pepić, vjeruje da biti aktivna znači “znati šta želiš i šta hoćeš, a biti aktivistkinja znači napraviti socijalnu promjenu“.
Ova mlada Romkinja smtra dar uloga mladih nije da budu pasivni posmatrači dešavanja. „Već se moramo boriti i izboriti za svoje mjesto, kako bi aktivno sudjelovali u izgradnji bolje budućnosti koja ima više perspektive za nas Rome i Egipćane“.
Dobitnica EU nagrade za „romske heroine“ i studentkinja na magistarskim studijama Univerziteta Donja Gorica, Anita Beriša smatra da kada im se pruži mogućnost, Romkinje pokazuju da mogu da postižu dobre rezultate.
„Posebno je važno da se pripadnicama romske zajednice pruži mogućnost da se obrazuju i tako dođu do posla i samim tim izađu iz začaranog kruga siromaštva. Mislim da obrazovana žena vodi ka ekonomski nezavisnoj ženi koja ima snage da se suprotstavi nasilju i diskriminaciji“, poručila je Beriša.