Izmjenama i dopunama Zakona o strancima, i Pravilnika o sprovođenju postupka po zahtjevu za utvrđivanje statusa da je lice bez državljanstva iz 2018. godine, Crna Gora je postala jedna od rjetkih zemalja koje regulišu zakonskim propisima smanjenje broja lica bez državljanstva.
Ovakvih lica je, prema infiormacijama nadležnih institucija devet, a 14-oro njih čeka da im država izda potvrdu da su lice bez državljanstva. Najčešće su među ovim licima pripadnici romske populacije.
Uslovi za sticanje crnogorskog državljanstva propisani Zakonom o crnogorskom državljanstvu važe bez izuzetaka, za sve podnosioce zahtjeva. Prema podacima istraživanja Centra za demokratiju i ljudska prava čak 57% Roma koji žive u Crnoj Gori nema državljanstvo.
Ova lica istovremeno gube identitet, a ograničen im je pristup ličnoj dokumentaciji, obrazovanju, zdravstvu, zaposlenju i drugim pravima koja su garantovana Ustavom određene države pa čak iako su rođene na njenoj teritoriji.
Često je procedura za rješavanje pravnog statusa komplikovana za pripadnike romske zajednice. Jedan od važnih razloga zbog kojeg je bitno da se licima omogući status apatrida ukoliko nijesu u registrima zemlje iz koje su došli tokom ratnih 90-ih godina, je pravo na zapošljavanje. Shodno članu 67 Zakona o strancima, bez dozvole za privremeni boravak i rad ili potvrde o prijavi rada, stranac može da radi u Crnoj Gori jedino ako ima dozvolu za privremeni boravak za lice bez državljanstva.
Trenutno ne postoji Upustvo za službenike Ministrstva unutrašnjih poslova za vođenje postupka za utvrđivanje statusa lica bez državljanstva.
Zahtjevi za utvrđivanje statusa apatrida često ne budu primljeni na šalteru Ministarstva unutrašnjih poslova od strane službenika već se od lica bez državljanstva traži da pribave određena dokumenta poput izvoda o upisu u knjige rođenih ili potvrde da nijesu upisani u knjige rođenih u zemlji iz koje dolaze kao i druga dokumenta zbog čega ova lica često odustaju od ovog postupka i godinama borave bez pravnog identiteta.
To ih dovodi na margine crnogorskog društva i postaju pravno nevidljiva lica.
Video pogledajte na sledećem linku: https://www.facebook.com/phirenamenca.me/videos/592032068569191