Glavne teme ministarskog sastanka, bili su problemi i strategije vezane za stanovanje, civilna dokumenta i pravni status, obrazovanje, zdravstvenu zaštitu, prikupljanje i praćenje podataka i javno budžetiranje. Svi prisutni su izrazili slaganje o neophodnosti jačanja institucionalnih obaveza vlada da smanje socio-ekonomski jaz između i ostatka društva u zemljama regiona.
Danas je u Tirani održan Ministarski sastanak za integraciju Roma na zapadnom Balkanu, čiji je domaćin vlada Albanije, a ko-organizator projekat Integracija Roma kog sprovodi Regionalni savjet za saradnju (RCC).
Ministri odgovorni za integraciju Roma u države zapadnog Balkana sastali su se danas u Tirani kako bi razgovarali o napretku postignutom u prvoj godini primjene Deklaracije o integraciji Roma, usvojenoj na samitu u Poznanju prošle godine.
Deklaracija o integraciji Roma postavila je važne ciljeve i standarde koje Vlade balkanskih država treba da postignu u procesu pridruženja Evropskoj uniji (EU).
Današnjoj konferenciji je preko konferencijske veze prusustvovalo je više od 60 učesnika, a oko 20 je prirsutvovalo samom događaju u Tirani.
Glavne teme ministarskog sastanka bili su problemi i strategije vezane za stanovanje, civilna dokumenta, obrazovanje, zdravstvenu zaštitu, prikupljanje i praćenje podataka i javno budžetiranje.
Na Konferenciji su, između ostalih, riječ imali i Oliver Varheli, komesar za proširenje Evropske unije, Ogerta Manastirliu, ministarka zdravlja i socijalne zaštite iz Albanije, Majlinda Bregu, generalni sekretar RCC-a.
Oliver Varheli, komesar za proširenje Evropske unije
Komesar za proširenje EU se putem video poruke obratio učesnicima Ministarskog sastanka naglasivši važnost integracije romske populacije kao neizostavnog dijela u procesu priključenju Evropskoj uniji.
Ministar inostranih poslova Sjeverne Makedonije, Bujar Osmani, je zaključio da u okviru trenda evropske integracije Balkana, romski narod ne smije biti izuzetak.
Ispred Vlade Bugarskre, obratila se Denitsa Sacheva, ministarka rada i socijalne politike, dok je Željko Jovanović, direktor Kancelarije za romske inicijative – Fondacija otvorenog društva, govorio o iskustvima Srbije na polju društvene integracije Roma.
Jovanović je prokomentarisao značaj ove konferencije, ne samo po pitanju Roma, nego i po pitanju ekonomskog razvoja regiona i socijalne integracije u zapadno-balkanskim državama. Isključivanje Roma, kako je kazao, šteti ekonomiji država. U tom pravcu, naveo je primjer Bugarske i Srbije, podvukavši da radni potencijal Roma nije iskorišten u granama poput poljoprivrede ili turizma.
Željko Jovanović, direktor Kancelarije za romske inicijative – Fondacija otvorenog društva
Takođe, ispred Vlade Albanije, prisutnima su se obratili Edi Rama, premijer i Anila Denaj ministarka finansija i ekonomije u albanskoj Vladi.
Jagoda Šahpaska ministarka pravde Sjeverne Makedonije je podsjetila prisutne da je ova zemlja, u okviru intergraciije romskog naroda, usvojila amandmane koji omogućavaju poboljšanje njihovog položaja.
O izazovima i rezultatima Crne Gore na putu integracije Roma i raseljenih lica govorio je Leon Đokaj ispred Ministarstva za ljudska i manjinska prava.
Završne riječi na konferenciji imali su Katarina Mathernova, zamjenica generalnog direktora za susjedsku politiku i pregovore o proširenju (Evropska Komisija) i ambasador Savezne Republike Njemačke u Albaniji, Peter Zingraf.
Svi prisutni su izrazili slaganje o neophodnosti jačanja institucionalnih obaveza vlada da smanje socio-ekonomski jaz između Roma i ne-Roma u društvima država regiona.
Takođe, najavljeno je dalje zalaganje partnera zapadnog Balkana u pravcu rješavanja romskih problema i poboljšanja egzistencijalne, pravne i ekonomske situacije. Ponovljeno je da usvajanjem Deklaracije, države u zapadnog Balkana su se obavezale da nastave da i dalje pojačavaju napore na postizanju ravnopravnosti i pune integracije Roma, kao dijela regionalne saradnje i procesa pristupanja Evropskoj uniji.
Položaj Roma na zapadnom Balkanu
Romi su najranjiviji pripadnici stanovništva u regionu zapadnog Balkana. Prema zvaničnim podacima, 88% Roma u našem regionu živi u teškoj materijalnim uslovima, a 54% njih ne može da obezbijedi hranu svakog dana i imalo je u prosjeku najmanje jednog gladnog člana domaćinstva u proteklih mjesec dana.
Kako su ovi podaci alarmantni i ukazuju na potrebu zajedničkih regionalnih napora kako bi se poboljšali životi Roma, današnji sastanak je okupio ministre odgovorne za integraciju Roma u društvene procese zemlja zapadnog Balkana, zvaničnike iz kabineta premijera, nacionalne kontakt tačke za Rome, organizatore predstojećeg Samita u Sofiji, kao kao i predstavnike Evropske unije i RCC-a.
Današnjom evaluacijom postignutog u pravcu romske integracije, postavili su se temelji za dalje napore i rješavanja porblema Roma u ovim balkanskim državama.
Deklaracija iz Poznanja
Deklaracija partnera zapadnog Balkana o integraciji Roma u okviru procesa proširenja EU usvojena je u okviru Berlinskog procesa u julu 2019. godine.
Deklaracija predviđa postizanje posebno definisanih ciljeva u oblastima zapošljavanja, obrazovanja, stanovanja, zdravstvene zaštite, dokumentacije i borbe protiv diskriminacije.
Takođe, Deklaracija predviđa usvajanje regionalnih standarda javnog budžetiranja koji se odnose na integraciju Roma i uspostavljanje službenih kanala i mehanizama za zajedničko uključivanje lokalnih samouprava i romskih zajednica u formulisanje politike, kao i adekvatne mehanizme za praćenje i izvještavanje o sprovođenju politika vezano za integraciju Roma.