Elvis Beriša, izvršni direktor NVO ,,Phiren Amenca” gostujući u emisiji Lice Podgorice, komentarisao je probleme romske populacije s posebnim osvrtom na apatridiju i neregulisani pravni status Roma, povodom čega je ova organizacija nedavno realizovala trening za predstavnike Ministarstva unutrašnjih poslova i romskih nevladinih organizacija.
Apatridija je, kaže, problem koji decenijama unazad tišti romsku zajednicu, posebno od perioda kada je veliki talas pripadnika romske zajednice pristigao iz Kosova u Crnu Goru, i sav fokus je bio na njih, dok su Romi koji od ranije žive u Crnoj Gori bili zapostavljeni.
,,Romi koji žive decenijama u Crnoj Gori imaju problem sa neregulisanim pravnim statusom, što zbog toga što smo ranije bili zajednica Srbije i Crne Gore, što zbog toga što kasnije nakon izmjena zakonskog okvira, romska zajednica nije bila dovoljno informisana i često se dešavalo da i kada su znali nisu bili u finansijskim mogućnostima da iskoriste rokove koji su bili na raspolaganju da pribave određena dokumenta iz zemlje porijekla, a najčešće su to Kosovo ili Srbija”, ističe Beriša.
Objasnio je da pripadnici romske populacije koji se nisu prijavili do kraja 2014. godine, borave u Crnoj Gori nezakonito, a taj broj se povećava iz godine u godinu, jer porodice rastu.
NVO ,,Phiren Amenca” je u naporima da ovaj problem riješi dobila podršku od Instituta za inkluziju i apatridiju, Evropske mreže za apatridiju, uspostavili su saradnju i sa Savjetom za regionalnu saradnju, a od nedavno i sa Ministarstvom unutrašnjih poslova Crne Gore.
,,Postoji par zakonskih barijera koje vidimo kao problematične, a za koje ima rješenja”, kazao je Beriša, dodajući da se nada da će Ministarstvo unutrašnjih poslova u ovim slučajevima pojednostaviti procedure za regulisanje pravnog statusa ovih lica.
Problem dječijeg prosjačenja
Osvrćući se na problem prosjačenja kazao je da se ova nevladina organizacija bavila tim problemom detaljnije u proteklim godinama i da institucije, kao što su Centri za socijalni rad i škole, moraju više raditi na suzbijanju ovog problema.
Smatra da bi ovaj problem mogao biti riješen oduzimanjem djece na određeni period od roditelja koji ih prisiljavaju na prosjačenje, a zatim da se dugotrajano i kontinuirano radi sa ovom djecom i pomaže porodicama da se ekonomski osnaže.
Kao izuzetno bitnu komponentu navodi otvaranje prihvatilišta za djecu, koje ne bi fukncionisalo samo kao dnevno svratište, već prostor u kojem bi djeca mogla da se zadrže, u kojem bi radio tim stručnjaka, dok se u porodici ne stvore uslovi za povratak te djece.
Ova nevladina organizacija realizuje projekat usmjeren na otvaranje Centra za edukaciju i kulturu Roma – CEKR. Tim povodom su objavili konkurs za volontere.
,,Dali smo neka ograničenja u smislu starosne dobi, s obzirom na to da smo prepoznati kao omladinska organizacija. Međutim, ako neko bude izrazio želju a ne ispunjava ovu starosnu granicu od 15 do 30 godina, uzećemo ozbiljno u razmatranje te prijave i omogućiti učešće na bilo koji način”, rekao je on.
Poziv za volontiranje u CEKR-u se ne odnosi samo na romsku zajednicu već je otvoren za sve zainteresovane, koji će biti u prilici da učestvuju u aktivnostima koje se odnose na kulturu, edukaciju i istoriju romske zajednice.